იყო და არა იყო რა, ღვთის უკეთესი რა იქნებოდა. იყო ერთი ბიჭი, ჰყავდა დედა და ერთი ხარი. ხვნის ან ლეწვის დროს ხართან უღელში ხან შვილი, ხან დედა შეებმებოდნენ ხოლმე. ერთხელ ხართან უღელში დედა იყო შებმული, შვილი კევრზე იდგა და ასე ლეწავდნენ ძნას. ამ დროს ხელმწიფემ გამოიარა.

- ბიჭო, რას შვრები მაგას, რა გიქნია საცოდავი დედაკაცისათვის?!

- რა ვქნა, შენი ჭირიმე, ერთი ხარის მეტი არა გვყავს და მეტი ღონე არა გვაქვს, ასე ვშველით ხარს უღლის გაწევაში!

- მაშ, თუ აგრეა, წამოდი ჩემთან და მე მოგცემ ერთ ხარს, - უთხრა ხელმწიფემ.

ბიჭს გაუხარდა და გაჰყვა.

თურმე ხელმწიფეს ჰყავდა ერთი ისეთი გიჟი ხარი, რომ ახლოს არავის იკარებდა. დაახვია ხელმწიფემ ამ ხარს თავისი ჯარი და რის ვაი-ვაგლახით შეაგდეს ბაკში. ბიჭმა უთხრა: რამდენიმე დღეს ნურაფეს აჭმევთო. კარგა ხნის შემდეგ ბიჭი მიუახლოვდა ხარს და ცოტა თივა შეაჭამა, ბიჭმა დაიჭირა ხარი, იღლიაში თივა ამოიდო და გამოუძღვა. ხარი უკან გაჰყვა, მიიყვანა შინ, შეაგდო ბოსელში და ოთხი დღჱ არაფერი აჭამა. მეხუთე დღეს გამოიყვანა, შეაბა კევრში თავის ხართან, დედა კევრზე დაუსვა, თვითონ თივა აიკიდა და გაუძღვა წინ. გაჰყვა მშიერი ხარი უკან. ბოლოს ისე მოარჯულა ეს ხარი, რომ დაუფასებელი გახდა.

ერთხელ ბიჭი თავის ხარებს კალოზე დააქროლებდა, თვითონ კევრზე იდგა და ოროველას დასძახოდა. ამ დროს ხელმწიფემ გამოიარა და ბიჭს ჰკითხა:

- ვისია ეგ ხარი?

- ჩემია, შენი ჭირიმე, თქვენ რომ მაჩუქეთ, ის ხარია, - მიუგო ბიჭმა.

მეფეს გაუკვირდა და ბიჭს უთხრა:

- წამოდი ჩემთან, ერთი ქალი მყავს და შენ უნდა მოგათხოვოო.

- რასა ბრძანებ, შენი ჭირიმე, მე რა თქვენი ქალის ღირსი ვარ!

- მე შენ გიბრძანებ, უნდა წამოხვიდე და ჩემი ქალიშვილი შეირთო! - უთხრა ხელმწიფემ.

ბიჭი კიდევ შეეხვეწა, თავი გაენებებინა, მაგრამ მეტი ღონე არა ჰქონდა, ადგა და გაჰყვა ხელმწიფეს.

თურმე ამ ხელმწიფეს ერთი ისეთი ზარმაცი ქალი ჰყოლია, რომ, რაც დაბადებულა, ლოგინიდან არ ამდგარა, ლოგინში ჩააცმევდნენ, იქვე ჭამდა და სვამდა. მივიდნენ სასახლეში. ეს ბიჭი კიდევ შეემუდარა ხელმწიფეს:

- კარგი, შენი ჭირიმე, რაკი აღარ მეშვებით, მაშ ერთი ჟანგიანი ხმალი მომეცით, ერთი ქეციანი ძაღლი და ერთიც გადამკვდარი ცხენი!

ამაზე უარს ვინ ეტყოდა, მისცეს, რაც ითხოვა. ჩამოიკიდა დაჟანგული ხმალი, წამოიყვანა ხელმწიფის ქალი, ქეციანი ძაღლი და გაძვალტყავებული ცხენი. მოდის ბიჭი და ზარმაცად, ზლაზვნით მისდევენ ყველანი უკან. მიუბრუნდა ბიჭი ძაღლს და ეუბნება:

- ძაღლო, ჩემს ნაფეხურებზე დაადგი ფეხი, თორემ ამ ხმალს ხომ ხედავ, თავს მოგაგდებინებ!

რასაკვრველია, ძაღლი ვერ აუსრულებდა ბრძანებას. მოუბრუნდა ბიჭი ძაღლს, დაჰკრა  ხმალი და თავი გააგდებინა. ახლა ცხენს უთხრა:

- ცხენო, ჩქარა იარე, ფეხი ჩემს ნაფეხურებზე დაადგი, აქეთ-იქით ნუ გადაუხვევ, თორემ ამ ხმალს ხომ ხედავ, თავს წაგაგდებინებ!

ცხენს რა გაეგებოდა ბიჭის ლაპარაკი, როგორ აასრულებდა მის ბრძანებას! მიუბრუნდა ბიჭი, დაჰკრა ხმალი და თავი წააგდებინა.

მერმე ქალს უთხრა:

- ქალო, ხომ ხედავ ამ ხმალს, ჩქარა იარე, ფეხი ჩემს ნაფეხურებზე დაადგი, თორემ შენც იზე გაგაგდებინებ თავს, როგორც სხვებსა!

მიდის ბიჭი, მისდევს ქალი, ეშინია, არ ჩამორჩეს. როგორც იყო და არ იყო, მივიდნენ შინ. გაუშალეს ლოგინი, ჩაწვა შიგ ეს ქალი და არც იქით იძვრის და არც აქეთ.

მეორე დღეს დედა და შვილი სამუშაოდ წავიდნენ კალოზე. მთელი დღე იმუშავეს, გალეწეს, გაანიავეს და საღამოთი შინ დაბრუნდნენ. დედამ დაუძახა შვილს:

- შვილო!

- რა გინდა, დედა?

- საქმე ვინ გააკეთა?

- მე და შენა, - მიუგო შვილმა.

- პური ვინა ჭამოს?

- მე და შენა.

ჭამეს დედა-შვილმა პური, ქალი კი შორიდან უყურებს მშიერ-მწყურვალი. დაწვნენ და დაიძინეს. მეორე დღეს ისევ სამუშაოდ წავიდნენ. ასე გაატარეს ოთხი დღე, ქალს მეხუთე დღეს ისე მოშივდა, რომ სულ კუჭი ეწვოდა შიმშილით. თუ არა გავაკეთე რა, ეს ხალხი მშიერს მომკლავსო, - თქვა ქალმა, მისწვდა ლოგინიდან ცოცხს და რასაც ლოგინიდან მისწვდებოდა, შემოიგავა გარსემო. დედა და შვილი საღამოს დაბრუნდნენ.

- შვილო!

- რა გინდა, დედა?

- საქმე ვინ გააკეთა?

- მე და შენა, - მიუგო შვილმა.

- პური ვინა ჭამოს?

- მე და შენა.

დასხდნენ დედა-შვილი და ჭამეს პური.

დედამ შვილს უთხრა:

- ცოტა პური ამასაც მოვუტეხოთ, თავის გარშემო შემოუგვიაო.

მოუტეხეს ერთი ხელისგულისოდენა პური. ცოტა პურმა ქალს უფრო მადა გაუღვიძა. მეორე დილით, დედა და შვილი სამუშაოზე რომ წავიდნენ, შიმშილმა ისე შეაწუხა ეს ქალი, რომ ადგა, აიღო ცოცხი და ნახევარი კერა შემოგავა, მივიდა და ისევ ლოგინში ჩაწვა. მოვიდნენ დედა-შვილი, ჭამეს პური და ნახევარი პური ქალსაც მოუტეხეს კერის დაგვისათვის.

დილით ისევ სამუშაოზე წავიდნენ. ქალი ადგა, მთელი სახლი დაალაგა, ლოგინი დაბერტყა, დააგო და ისევ შიგ ჩაწვა. საღამოთი დედამ და შვილმა ჭამეს პური და ქალსაც ერთი პური მიუტანეს.

მეორე დილით ჩვეულებრივ დედა-შვილი სამუშაოზე წავიდნენ. ქალმა იფიქრა: ეს კარგი, ერთი პური დღესა და ხვალ მეყოს, მერმე? თუ არა გავაკეთე რა, ეს ხალხი შიმშილით მომკლავსო. ადგა, აილაგა ლოგინი, დაიბანა პირი, დაგავა, დაასუფთავა სახლი, ჯამ-ჭურჭელი დარეცხა, დააკრიალა, კერაში შემოდგა შეჭამანდი, მოირთო და ისე დახვდა დედამთილსა და ქმარს. დედა-შვილს გაუხარდათ, გადაეხვივნენ და გადაკოცნეს. ამის შემდეგ ისე მორჯულდა ეს ქალი, რომ ბადალი არა ჰყავდა.

ერთხელ ხელმწიფემ თქვა: მოდი, წავალ, გავიგებ, როგორაა ჩემი ქალი, ცოცხალია თუ მკვდარიო! დედამთილი და ქმარი სამუშაოდ იყვნენ წასული, თვითონ დერეფანში იჯდა და ლობიოს არჩევდა. დაინახა თავისი მამა, გაექანა და გადაეხვია, მეფეს ძალიან გაუხარდა, რომ თავისი ქალი ასე ნახა. ქალმა უთხრა მამას:

- ჩემი ქმარი, ვინც საქმეს არ გააკეთებს, პურს არ აჭმევს, აბრძანდით ბანზე ვეზირებთან ერთად და ბანი დატკეპნეთო!

იმ ქალის ქმარს ის-ის იყო ახალი ქვიტკირის სახლი გაეკეთებინა და ბანზე მიწა იყო დაყრილი. გახარებული მეფე ვეზირებთან ერთად ავიდა ბანზე და კარგად დაუტკეპნა ბანი. ამ დროს დედა-შვილიც მოვიდნენ, გამართეს ლხინი. მეფემ დაასაჩუქრა თავისი სიძე და ქალი და დაიწყეს ტკბილი ცხოვრება.